تعدد جنین اسقاط شدهاگر شخصی چه والدین، پزشک، جانی و ... مرتکب سقط جنین شود، ضامن دیه می‌شود. اگر بیش از یک جنین در رحم زن باشد و ساقط گردند، همه آن‌ها دارای دیه می‌باشند، و باید برای هر کدام از آن‌ها به نسبت مذکّر و مؤنّث بودنشان، دیه پرداخت شود. ۱ - دیه جنین واحدامام خمینی درباره دیه جنین واحد می‌نویسد: «الجنین اذا ولج فیه الروح ففیه الدیة کاملة - الف دینار - اذا کان بحکم المسلم الحرّ وکان ذکراً، وفی الانثی نصفها، و اذا اکتسی اللحم وتمّت خلقته ففیه مائة دینار؛ ذکراً کان الجنین او انثی، ولو لم یکتس اللحم و هو عظم ففیه ثمانون دیناراً، وفی المضغة ستّون، وفی العلقة اربعون، وفی النطفة اذا استقرّت فی الرحم عشرون؛ من غیر فرق فی جمیع ذلک بین الذکر والانثی.» [۱]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۳۸، کتاب الدیات، القول فی اللواحق، الاول فی الجنین، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
جنین اگر روح در او دمیده شده باشد در او دیه کامل - هزار دینار - است، درصورتی‌که در حکم مسلمان حرّ باشد و پسر باشد؛ و در دختر نصف آن است. و اگر گوشت، جنین را پوشانده باشد و خلقت او کامل شده باشد در او صد دینار است، چه جنین پسر باشد یا دختر. و اگر گوشت او را نپوشانده باشد و استخوان باشد در آن هشتاد دینار و در مضغه شصت و در علقه چهل و در نطفه اگر در رحم مستقر شده باشد، بیست می‌باشد. و در همه این‌ها بین مرد و زن فرقی نیست؛ و اما «اگر جنین ذمّی باشد آیا دیه او عشر دیه پدرش یا عشر دیه مادرش می‌باشد؟ در آن تردّد است، اگرچه اولی اقرب می‌باشد.» [۲]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۳۸، کتاب الدیات، القول فی اللواحق، الاول فی الجنین، مسالة۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
و «اقوی آن است که بین هر مرتبه‌ای که قبلاً ذکر شد و مرتبه‌ای که بعد از آن می‌باشد چیزی نیست؛ پس آنچه که گفته شده که بین آن‌ها به این حساب چیزی هست، غیر مرضی می‌باشد.» [۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۳۸، کتاب الدیات، القول فی اللواحق، الاول فی الجنین، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
به‌هرحال این‌ها در صورتی است که یک فرزند در رحم موجود باشد، اما اگر بیشتر از یکی باشد نظر فقها درباره حکم آن در ادامه می‌آید.۲ - دیدگاه علماامام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: «لو تعدّد الولد تعدّدت الدیة، فلو کان ذکراً وانثی فدیة ذکر وانثی وهکذا، وفی المراتب المتقدّمة کلّ مورد احرز التعدّد دیة المرتبة متعدّدة.» [۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۳۹، کتاب الدیات، القول فی اللواحق، الاول فی الجنین، مسالة۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
اگر فرزند متعدد باشد دیه متعدد می‌باشد؛ پس اگر یک پسر و یک دختر باشد پس دیه یک مرد و یک زن دارد و به همین صورت. و در مراتب گذشته هر موردی که احراز تعدد شود، دیه آن مرتبه متعدد می‌باشد. پس هرگاه بیش از یک جنین در رحم زن باشد و ساقط گردند، همه آن‌ها دارای دیه می‌باشند، جانی یا جانیان باید برای هر کدام از آن‌ها به نسبت مذکّر و مؤنّث بودنشان، دیه پرداخت نمایند، زیرا مقتضی تعدّد دیه، که همان تعدّد سبب است، موجود می‌باشد و تداخل دیه، خلاف اصل است. این مساله در میان فقیهان اتّفاقی است و اختلافی در آن دیده نشده است.هم‌چنین ماده ۴۹۰ قانون مجازات اسلامی مقرّر می‌دارد: «هرگاه چند جنین در یک رحم باشند به عدد هر یک از آن‌ها دیه جداگانه خواهد بود». ۳ - پانویس۴ - منبع• انصاری، قدرت‌الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۲۲۸، برگرفته از بخش «گفتار دوّم:احکام جنین و رعایت حقوق کودک پیش از تولّد»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۸/۱۵. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رده‌های این صفحه : حقوق کودکان | دیات | دیدگاه های فقهی امام خمینی | سقط جنین | فقه کودک | مباحث فقهی
|